Akciðer nodüllerinin yaklaþýk %95'i iyi huylu olmakla beraber, ABD'de onkolojik ölümlerin önde gelen en sýk nedeni akciðer kanseri olduðu için akciðer nodül-lerin türünü belirlemek gerekmektedir. Bir teþhis aracý seçerken, teþhis deðerinden ödün vermeden, yapýlan iþlem sayýsýný azaltabilmek önemlidir. Bu olgu sunu-munda, periferik yerleþimli bir akciðer nodülü ve mediastinal lenf nodlarýnýn biyopsisinde mevcut rad-yal ve lineer endobronþiyal ultrason rehberliðinde transbronþiyal iðne aspirasyonu ile beraber, robotik yardýmlý bronkoskopinin baþarýlý bir þekilde birlikte kullanýlmasý anlatýlmaktadýr. Tek bir iþlem ile hem periferik nodül hem de lenf nodülü, komplikasyonsuz olarak örneklendi. Periferik nodülde malingnite yoktu, ancak lenf nodülü Histoplazma ile uyumlu bulundu.

Silikozisin ayýrýcý tanýsý sarkoidoz, berilyoz, hipersensi-tivite pnömonisi, malignite, tüberküloz ve diðer gra-nülomatöz enfeksiyonlarý içerir. Sarkoidoz etiyolojisi tam olarak bilinmeyen sistemik granülomatöz bir hastalýktýr ve silika, berilyum gibi mesleki maruziyet faktörlerin tetikleyici ajan olarak rol oynayabileceði düþünülmektedir. Eksik ve dikkatsiz bir meslek öyküsü birçok olguda pnömokonyoz yerine sarkoidoz tanýsý-na yol açabilir. Ek olarak bu iki hastalýðýn bir arada görülmesine veya bir diðerinin ötekinden önce sap-tamasý gibi durumlara da çeþitli makalelerde dikkat çekilmiþtir. Bu yazýda bir üniversite hastanesinin iþ ve meslek hastalýklarý bölümüne baþvuran beþ olgu üzerinden sarkoidoz ve silikoz birlikteliði tartýþýlmýþtýr. Tüm olgularda aktif akciðer tüberkülozu ve akciðer malignitesi dýþlandý. Tüm olgularýn biyopsi materyal-lerinin histopatolojik incelemeleri kazeifiye olmayan granülomatöz inflamasyon olarak rapor edildi. Bir olguda polarize mikroskopta ýþýðý çift kýran cisim gösterildi. Burada, bu olgular ýþýðýnda iyi alýnmýþ bir meslek öyküsünün sarkoidoz ve silikozisin ayýrýcý tanýsý ve etiyolojisini saptamadaki faydasýna dikkat çekmek amaçlanmýþtýr.

Yapay hemoptizi oldukça nadirdir ve tanýsý doktorlarý zorlar. Kýrk yaþýndaki erkek mahkûmun dört yýldýr hemoptizisi vardý. Daha önce detaylý inceleme yapýlmýþ ancak hemoptizinin etiyolojisi belirlenememiþti. Son günlerde hemoptizi sýklýðý ve miktarý artmýþtý. Biz de radyolojik görüntüleme ve bronkoskopi dahil birçok tanýsal tetkikler yaptýk ancak kanamanýn lokalizasyonunu ve etiyolojisini belirleyemedik. Tam idyo-patik hemoptizi teþhisi koyacakken bazý þüpheli dav-ranýþlar ve çeliþkili ifadeler gördük. Psikiyatrik deðer-lendirmenin ardýndan hastaya ikinci eksen kiþilik bozukluðu ve yapay bozukluk tanýsý konuldu. Yapay hemoptizinin teþhisi zordur ve idiyopatik hemoptizi ile karýþtýrýlabilir. Detaylý bir muayene ile kanama yeri ve nedeni belirlenemeyen hemoptizi hastalarýnda düþünülmelidir.

Bu olgu sunumunda, elektif artroskopik iþlem sonrasý nefes darlýðý geliþen, negatif basýnçlý pulmoner ödem (NBPÖ) tanýsý konan ve baþarýyla tedavi edilen bir hasta sunulmuþtur. Yirmi dokuz yaþýnda, herhangi bir týbbi öyküsü olmayan erkek hasta, askeri operasyon sýrasýnda geliþen rotator manþet yýrtýðý nedeniyle hastanemize baþvurdu. Genel anestezi altýnda artroskopik iþlem yapýldý. Ancak hastada ekstübasyondan 2 saat sonra dispne geliþti. Hastada satürasyon düþüklüðü ve takipne ile birlikte ve köpüklü pembe balgam görüldü. Bilgisayarlý tomografi pulmoner anjiyografide tromboemboli saptanmayýp, her iki akciðerde kardiyojenik olmayan pulmoner ödem düþündüren yaygýn buzlu cam opasiteleri saptandý. Hasta NBPÖ tanýsý konularak invazif olmayan mekanik ventilasyon, intravenöz furosemid ve inhale kýsa etkili betaagonistler ile tedavi edildi. Birkaç gün içinde belirgin bir iyileþme görülen hasta herhangi bir solunum semptomu olmadan taburcu edildi. Ekstübasyon sonrasý solunum yetmezliði geliþen kiþilerde hayatý tehdit edici bir tablo olan NBPÖ akla gelmelidir.

Ýnhale anestezik sevoflurana maruz kaldýktan sonra yaygýn alveolar hemoraji (DAH) geliþen bir olguyu sunmayý amaçladýk. Burada sunulan hasta, jineko-masti nedeniyle plastik cerrahiye baþvuran 29 yaþýnda bir erkek idi. Genel anestezi altýnda intravenöz mida-zolam (4mg), fentanil ve inhale sevofluran ile kompli-kasyonsuz cerrahi uygulandý. Ameliyat sonunda ani hipoksemi ve masif kanama tespit edildi. Akciðer grafisinde bilateral yaygýn alveolar infiltratlar görüldü. Ameliyat sonrasý dönemde serum hemoglobin düzeyi 2,5 g/dl (13'ten 10,5 gr'a) düþtü. Hastaya 3 gün süreyle intravenöz olarak günlük metilprednizolon (1 gr) tedavisi verildi. Dördüncü günde hipoksemi dü-zeldi ve akciðer grafisinde alveolar infiltratlar kaybol-du. Literatürdeki sýnýrlý veriler, sevofluran ve DAH arasýnda bir iliþki olduðunu göstermektedir. Bizim olgumuzda DAH' geliþimine neden olan sebepler ve zemin hazýrlayan faktörlerin hiçbiri saptanmadý. Bu nedenle, DAH'dan inhale anestezik olarak sevoflu-ran'ýn sorumlu olduðu düþünülmektedir.

Dalak tüberkülozu, literatürde zaman zaman, çoðun-lukla çeþitli risk faktörleri olan baðýþýklýðý baskýlanmýþ bireylerde tanýmlanmýþtýr. Dalak tutulumu ve spleno-megalinin olmasý, bu tür Mycobacterium tuberculosis enfeksiyonunun teþhis edilmesini zorlaþtýrýr. Spleno-megali ile birlikte mediastinal ve abdominal lenfade-nopatileri olan ve lenfoma ön tanýsý ile araþtýrýlan, önemli bir týbbi öyküsü olmayan 56 yaþýnda kadýn hasta ateþ, halsizlik yakýnmasý ile baþvurdu. Alýnan plevral ve dalak biyopsisinde granülomatöz inflamas-yonun ortaya çýktý. Burada, dalak tüberkülozunun eþlik ettiði tüberküloz lenfadenit ve plörit olgusunu sunuyoruz Tüberküloz, nedeni bilinmeyen ateþ ve lenfadenopatilerin eþlik ettiði hastalýklarda ayýrýcý taný olarak hala akýlda tutulmalýdýr.

Down sendromunda solunum yolu enfeksiyonlarý sýk olarak görülmektedir. Diabetes mellitusu da olan Down sendromlu 24 yaþýndaki erkek hasta, ateþ ve kusma þikayetleri ile gittiði dýþ merkezde akciðer ap-sesi tanýsýyla antibiyotik tedavisi almýþ, ancak semp-tomlarýnýn gerilememesi üzerine tarafýmýza sevk edil-miþtir. Radyolojik incelemede akciðer apsesinde dü-zelme olmasýna raðmen ateþ, kusmanýn devam etme-si ve baþ aðrýsýnýn da baþlamasý üzerine yapýlan ince-lemelerde hastanýn beyin apsesinin de olduðu sap-tandý. Özellikle altta yatan ek hastalýðý olan akciðer apseli olgularda beyin apsesi gibi ek apse odaklarý açýsýndan dikkatli olunmalýdýr.

Primer plevral sinovyal sarkom tanýlý 29 yaþýnda erkek hastanýn, geliþinde herhangi bir þikayeti yoktu, sigara içmiyordu ve özgeçmiþinde özellik yoktu. PA akciðer grafisinde, göðüs duvarýna bitiþik düzgün sýnýrlý dev kitle izlendi. Toraks BT’sinde; sað hemitoraks latera-linde, diffüz amorf kalsifikasyon içeren solid kitlesel lezyon tespit edildi. PET/BT’de, tanýmlanan lezyonda SUVmax 5.0 olan F18-FDG tutulumu saptandý. Tru-cut biyopsi sonucunda, histolojik olarak monofazik, yoðun hücresel ve birbiri üzerine geçen fasiküllerin oluþturduðu iðsi hücreler, SYT-SSX1 füzyon (X;18)(p11.23;q11) saptanmasý üzerine sinovyal sarkom tanýsý kondu. Cerrahi ve kemoradyoterapi sonrasýnda 1 yýldýr stabil olarak onkoloji merkezinde takip edilmektedir. Bu yazý, nadir görülen ve agresif bir tumor olan primer plevral sinovyal sarkomun taný basamaklarý ve iyi sonuçlar alýnabilmesi için hýzlýca tedavisinin baþlanmasýna dikkat çekmeyi amaçlamak-tadýr.

Kommerell divertikülü (KD), genellikle aberran bir sað subklavyen arterin (ARSA) veya aberran sol subklav-yen arterin (ALSA) çýkýþýnda bulunan aortik arkýn distal kýsmýnýn konjenital dilatasyonudur. Bu olguda, sað taraflý aortik ark (RAA) ile beraber ligamentum arteri-yozumu (LA) olan ve KD'den kaynaklanan ALSA'sý olan 40 yaþýnda bir erkek hastayý tanýmladýk. Polikli-niðimize baþvurmuþ bu hastanýn son bir yýl içinde devam eden nefes darlýðý ve yutma güçlüðü öyküsü vardý. Kliniðimizde hastaya, ligamentum arteriyozum-lu RAA'da ALSA düzeyinde KD’ü göstermek için akci-ðer tomografisi çekildi. Semptomlar nedeniyle KD ve LA’nýn cerrahi rezeksiyonu planlandý. Ýnen aortadan KD rezeke edildi ve ALSA sol karotid artere transfer edildi. Hasta ameliyattan 6 gün sonra komplikasyon-suz olarak taburcu edildi. Ameliyattan sonra hastanýn dispne ve disfajisi tamamen kayboldu.

Aberran sað subklavyen arter (ASSA) konjenital bir anomali olup, sýklýkla asemptomatik seyreden ve nadir görülen bir anomalidir. Eriþkin ASSA’lý hasta-larda en sýk klinik baþvuru semptomu disfaji olup nadirde olsa solunum yakýnmalarý ile de baþvurabilir-ler. Yutma güçlüðü ile baþvuran 79 yaþýndaki bir hasta çekilen toraks ve boyun BT, özofagografi ile taný konularak sunulmuþtur. Hasta yutkunamama ve öksürük þikayeti ile baþvurduðu merkezlerde pnömoni tedavisi görmüþ, çekilen grafiler sonrasý mediastinal kitle þüphesiyle sevk edilen hastaya kontrastlý bilgisa-yarlý tomografi ile ASSA tanýsý konulmuþtur. Sonuç olarak yutma güçlüðü ile baþvuran hastalarda ASSA buna neden olan nadir bir sebepte olsa ayýrýcý tanýda yer almalýdýr.

HIV (Ýnsan Ýmmün Yetmezlik Virüsü) immün sistemi zayýflatan, AIDS (Kazanýlmýþ Baðýþýklýk Yetersizliði Sendromu) hastalýðýna yol açan viral bir enfeksiyon-dur. Ýmmün sistemin zayýflamasý ile birlikte, tüberkü-loz, PCP (Pneumocystis jiroveci pnömonisi), CMV (sitomegalovirüs), kandida gibi fýrsatçý enfeksiyonlara olanak saðlamaktadýr. En yüksek mortaliteyi oluþturan durumlar fýrsatçý enfeksiyonlardýr. Bu durum AIDS hastalarýnda fýrsatçý enfeksiyonlara yönelik tarama ve profilaksi uygulanmasýný gerekli kýlmýþtýr. Tüberküloz ile HIV birlikteliði uzun zamandýr bilinmekte ve prog-nozu kötüleþtirmektedirler. PCP ise günümüzde man-tar olarak kabul edilen P. jirovecii etkenli fýrsatçý bir pnömonidir. Covid -19 pandemisi ile birlikte de AIDS hastalarýnda yeni bir mortalite sebebi ortaya çýkmýþtýr. AIDS hastalarýnýn bu fýrsatçý enfeksiyonlara karþý taranmasý, profilaktik tedavi almasý ve erkenden tedavi almalarý hayati önem taþýmaktadýr. Ancak HIV pozitifliði rastlantýsal olarak saptanan kiþilerde tarama ve profilaksi gecikmesinden ötürü mortalite yüksek seyredebilmektedir. Bu yazýda Covid-19 pnömonisi þüphesi ile hastanemize baþvuran bir hastanýn HIV pozitif tespit edilip PCP ve takibinde akciðer tüberkü-lozu saptanmasý anlatýlmaktadýr.

COVID-19, asemptomatikten þiddetli semptomlarla giden hastalýða kadar geniþ bir klinik spektrum göste-ren, çoðunlukla solunum yollarýný etkileyen yeni tip koronavirüs enfeksiyonudur. Hastalýkta temel etkile-nen bölge solunum sistemi olsa da, pandeminin erken evrelerinden itibaren bazý hastalarda, baþ aðrý-sý, baþ dönmesi ve kas aðrýlarý gibi nörolojik semp-tomlar da bildirilmiþtir. COVID-19 semptomlarý ve komplikasyonlarý, hem periferik hem de santral sinir sistemini ve iskelet kaslarýný etkileyebilir. Epileptik nöbet, COVID-19'un nadir bir belirtisidir. Biz de COVID-19 ensefalopatisi nedeniyle, hastaneye epi-leptik nöbet ile baþvuran bir kadýn hastayý sunuyoruz.

Post- COVID pulmoner fibrozis ve tromboemboli geliþimine dair çok sayýda yayýn olmasýna raðmen, bronþektazi geliþimi ile ilgili literatürde sýnýrlý sayýda yayýn ve olgu sunumlarý bulunmaktadýr. Biz de bu çalýþmamýzda post-COVID 11. ayda bronþektazi sekeli saptanan olgumuzu sunmayý amaçladýk. Kýrk dokuz yaþýnda, erkek, diabetes mellitus ve hipertansi-yon tanýlý, non-smoker hasta, efor dispnesi ile baþ-vurdu. On bir ay önce aðýr COVID-19 pnömonisi ve solunum yetmezliði ile hastanede 1,5 ay süreyle yatý-rýlarak izlenmiþti. Favipiravir, pulse metilprednizolon ve geniþ spekturumlu antibiyotik verilen hastanýn invazif mekanik ventilatör ihtiyacý olmamýþtý ve sekon-der bakteriyel enfeksiyon saptanmamýþtý. Toraks BT‘sinde eski BT’leri ile kýyaslandýðýnda fibrotik deði-þiklikler kaybolmasýna raðmen bronþektazisinin sebat ettiði görüldü. Gelecek yýllarda bronþektazi etyoloji-sinde ilk sorgulayacaðýmýz nedenlerden biri COVID-19 geçirme öyküsü olabilir.